อิฐบล็อก ปลูกกล้วยไม้ แทนกาบมะพร้าว เซฟต้นทุน เพิ่มกำไรระยะยาว

“กาบมะพร้าว” หรือ “เปลือกมะพร้าว” คือ วัสดุปลูกกล้วยไม้ตัดดอกตัวหลัก และเป็นเพียงตัวเดียวที่ได้รับความนิยมสูงสุด เพราะเป็น “ของดี ราคาถูก”

แต่ภายหลังจากพื้นที่ปลูกมะพร้าวได้รับผลกระทบจากแมลงระบาด ผลผลิตจึงลดน้อยลง และมีราคาสูงขึ้น ราคากาบมะพร้าวจึงสูงตาม

แต่ชาวสวนกล้วยไม้จำนวนหนึ่งไม่ยอม “คุกเข่า” ให้กับปัญหา จึงเสาะหาวัสดุอื่นมาแทนที่

แต่อะไรจะเป็นของดี ราคาถูก เหมาะกับการทำสวนกล้วยไม้เชิงเศรษฐกิจเท่ากับกาบมะพร้าว 

ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อ เพราะเป็นไปแล้ว “อิฐบล็อก” ที่ใช้ก่อสร้างบ้านกลายเป็นตัวเลือก ทั้งๆ ที่มันไม่มีคุณสมบัติอุ้มน้ำเลย และยังหนักอึ้งอีกด้วย ดีอย่างเดียวคือ แข็งแรง ทนทาน 

แต่อย่าลืมว่าในยุคบุกเบิกของการปลูกเลี้ยงกล้วยไม้ ใช้วัสดุจำพวก อิฐ ดินเผา เศษกระเบื้อง และถ่าน เป็นเครื่องปลูก อิฐบล็อก ที่ผลิตจากปูนซีเมนต์และอิฐบดหยาบ จึงน่าจะใช้ปลูกกล้วยไม้ได้เช่นเดียวกัน

แน่นอนว่าความสามารถในการกักเก็บความชื้นพ่ายแพ้กาบมะพร้าวแน่นอน ดังนั้นในการปลูกจึงต้องเสริมกาบมะพร้าวเข้าไปสำหรับปลูกกล้วยไม้นิ้ว หรือกล้วยไม้เล็ก และอาศัยรดน้ำถี่ขึ้น

เมื่อวัดผลการเจริญเติบโต ผลผลิต เป็นที่น่าพอใจ จึงมีเกษตรกรจำนวนหนึ่งเลือกใช้อิฐบล็อกปลูกกล้วยไม้มากขึ้น โดยเฉพาะในช่วงหลังปีน้ำท่วม 54 ที่สวนกล้วยไม้ จ.กรุงเทพ นนทบุรี และนครปฐม เสียหายจำนวนมาก กาบมะพร้าวราคาขึ้นสูง ถึง 10-12 บาท ขณะที่อิฐบล็อกราคา 5-6 บาทเท่านั้น

นับจากนั้น อิฐบล็อก จึงถูกจับใส่กล้องขยาย กระจายไปยังเกษตรกรรายอื่นๆ จำนวนมาก

ขณะที่บางสวนหันมาใช้แบบถาวร แม้กาบมะพร้าวราคาลดลงเป็นปกติแล้วก็ตาม เพราะมองเห็นประโยชน์ และต้นทุนที่จะลดลงในระยะยาว

อิฐบล็อกไม่แฉะชื้น ไม่แปลงร่างเป็น “โรงงานผลิตเชื้อรา” ทำลายต้นกล้วยไม้ ช่วยลดการฉีดพ่นยาฆ่าเชื้อรา นั่นหมายถึงจะช่วยลดต้นทุนยาป้องกันเชื้อราได้มาก

อิฐทนทานดุจหิน ไม่ผุพังง่ายเหมือนกาบมะพร้าว คาดว่าจะอยู่ได้นานจนปลูกกล้วยไม้ได้ 2 รุ่น ความหมายก็คือ หลังจากโล๊ะกล้วยไม้รุ่นแรกออก สามารถปลูกรุ่นต่อไปได้เลย โดยไม่ต้องเปลี่ยนอิฐใหม่ ขณะที่กาบมะพร้าวไม่เกิน 1 รอบก็ผุพัง และต้องเติมเพิ่มอีกด้วย

อิฐบล็อกจึงช่วยลดต้นทุนเครื่องปลูกในรุ่นที่ 2 ได้ ไม่ต่ำกว่า 24 ,000 บาท/ไร่ หยิบเครื่องคิดเลขมากดดูเล่นๆ ถ้าปลูกกล้วยไม้ 20 ไร่ ลดต้นทุนได้ 48,000 บาท/ไร่ แล้วถ้ารายใหญ่ 50 ไร่ 100 ไร่ ต้นทุนลดลงมหาศาล นั่นย่อมหมายถึงกำไรที่จะเพิ่มสูงขึ้น

แต่สำหรับผู้ที่หันมาใช้อิฐบล็อกในช่วงแรกๆ มักจะพบปัญหาว่าความชื้นไม่เพียงพอเหมือนกาบมะพร้าว โดยเฉพาะในช่วงหน้าแล้ง จนต้องรดน้ำวันละไม่ต่ำกว่า 2 ครั้ง ถ้าน้ำไม่ถึงต้นโทรม แคระแกร็น จนเลิกใช้ไปก็มี

แต่มีเกษตรกรหัวก้าวหน้าไฮสปีด อย่าง คุณเอกณัฎฐ์ คูเจริญชัยมานที เจ้าของ “สวนกล้วยไม้มานะออร์คิดฟาร์ม” เจ้าของสวนกล้วยไม้กว่า 300 ไร่ ซึ่งใช้กาบมะพร้าวปลูกกล้วยไม้ทั้งหมด แต่ก็ไม่ปิดกั้นที่จะเสาะหาทางเลือกใหม่ๆ ที่น่าสนใจ และพอจะลดต้นทุน และสร้างความคุ้มค่าได้ หนึ่งในนั้นได้ทดลองปลูกกล้วยไม้ด้วยอิฐบล็อกอยู่แปลงหนึ่ง ซึ่งถือเป็นห้องทดลองเล็กๆ เพื่อเก็บผลลัพธ์

แต่ปัญหาที่เจอคือ ความชื้นไม่เพียงพอ จึงคิดค้าหาวิธีช่วย ไม่ว่าจะเป็นเติมกาบมะพร้าวช่วย และอีกวิธีหนึ่งคือ ใช้ซาแรนแบบเดียวกับที่ใช้ทำหลังคาโรงเรือนกล้วยไม้นี่แหละปูทับอิฐสร้างความชื้น เพราะโดยปกติซาแรนมีคุณสมบัติพรางและกันแสงแดดได้ระดับหนึ่งอยู่แล้ว ขึ้นอยู่กับความเข้มของแต่ละแบบ แต่คุณเอกณัฎฐ์ใช้ซาแรนพรางแสง 50%

“ตอนแรกผมใช้ชั้นเดียวมันก็ช่วยได้ระดับหนึ่ง แต่ก็ยังไม่พอ จึงเพิ่มเป็นขึงสองชั้น ปรากฏว่าผลเปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัดเลย สังเกตจากรากกล้วยไม้มันจะเพิ่มมากขึ้นและไปเกาะรวมอยู่ใต้ซาแรน ต้นกล้วยไม้ก็เขียว ลำอวบสมบูรณ์ โดยเฉพาะพันธุ์สุรีย์พีช กล้วยไม้สร้างชื่อของมานะออร์คิด แต่จุดอ่อนของพันธุ์นี้คือ เลี้ยงยาก เพราะถ้าความชื้นไม่เพียงพอจะไม่สมบูรณ์ รากก็น้อย แต่พอเรามาปลูกกับอิฐบล็อกและใช้ซาแรนปูอิฐบล็อก ลำต้นสมบูรณ์อย่างเห็นได้ชัด ช่อดอกยาว และให้ช่อดอกดก”

ส่วนการหันมาใช้ซาแรนปูอิฐบล็อกเพื่อเพิ่มความชื้นไม่เป็นการเพิ่มต้นทุนแต่อย่างใด เพราะใช้ซาแรนของเก่านั่นเอง วิธีนี้คุณเอกณัฎฐ์การันตีว่าแก้ปัญหาได้จริง

แต่สำหรับผู้ที่จะนำไปเป็นแบบอย่างอาจจะใช้ซาแรนพรางแสงสูงขึ้น 60-70 % ใช้แค่ชั้นเดียวก็น่าจะพอ

“ข้อดีของการใช้อิฐบล็อก ที่เห็นได้ชัดเจนคือ เรื่องลดการฉีดยาป้องกันเชื้อราลง ซึ่งเป็นศัตรูคู่อาฆาตของกล้วยไม้ โดยเฉพาะในช่วงหน้าฝน หรือ ในฤดูที่อากาศปิดนาน เชื้อราระบาดได้ พอใช้อิฐบล็อก ก็แค่ฉีดป้องกันเท่านั้น ความเข้มข้นตัวยาก็ลดลงให้เจือจางลง ช่วยลดค่ายาเชื้อราไปได้มาก”

อิฐบล็อกปลูกกล้วยไม้ตัดดอก น่าจะเป็นหนึ่งในทางออกที่จะช่วยเกษตรกรชาวสวนกล้วยไม้ ที่ต้องเผชิญกับราคาผลผลิตตกต่ำมาอย่างยาวนาน ถ้าจะรอให้ราคากล้วยไม้สูง ใช้เวลาชาตินี้อาจไม่พอ แนวทางเดียวคือ ลดต้นทุน เท่านั้น และอิฐบล็อกคือ หนึ่งใน “ประตูนิรภัย”

ขอขอบคุณ 

คุณเอณัฏฐ์ คูเจริญชัยมานที โทรศัพท์ 08-1809-9932, 08-9698-9969  www.manaorchid.com